Για τον νόννο μου, τον Σπύρο

Σεπτέμβριος του 1964. Ο νόννος μου ο Σπύρος, πατέρας του πατέρα μου, έχοντας αφήσει πίσω του Πόλεμο, Κατοχή, Αντάρτικο, κυνηγητό στο βουνό, Εμφύλιο, Μακρόνησο κι άλλα πολλά όμορφα... πήρε τη νόννα μου, Φωτεινή να την πάει στην Αθήνα, στον γιατρό.
Η νόννα μου χρειαζόταν γυναικολόγο και εκείνος, μη εμπιστευόμενος κάποιον στο νησί, την έτρεξε στον Γρηγόρη Λαμπράκη, που όπως του είχαν πει από το Κόμμα, ήταν καλός και έντιμος γιατρός.

Πήραν μαζί και τον πατέρα μου που τότε ήταν 14 ετών και φιλοξενήθηκαν στο σπίτι ενός ζακυνθινού, του Ρουμαντζά,  που είχε καταφύγει στην Αθήνα και εργαζόταν χρόνια σε ένα κεντρικό ξενοδοχείο της πρωτεύουσας.

Την ημέρα που θα πήγαιναν στον γιατρό, ο Ρουμαντζάς προσφέρθηκε να πάρει τον πατέρα μου μαζί του, στο ξενοδοχείο. Ο νόννος μου είχε κάποιες αντιρρήσεις αλλά εκείνος του είπε, "Άσε μωρέ Σπύρο το παιδί να το πάρω μαζί μου να δει και το ξενοδοχείο!" κι έτσι έγινε.

Η αλήθεια ήταν πως ο Ρουμαντζάς, είχε σχέδια για τον μικρό. Η ημέρα εκείνη δεν ήταν μια τυχαία ημέρα μα η ημέρα γάμων των τέως βασιλέων Κωνσταντίνου και Άννας Μαρίας. Η πομπή θα περνούσε από τον κεντρικό δρόμο που βρισκόταν το ξενοδοχείο όπου εργαζόταν και θα μπορούσαν να την δουν.

Είχε μαζευτεί κόσμος στο ξενοδοχείο για να μπορέσει να παρακολουθήσει από το μπαλκόνι το βασιλικό ζεύγος που χαιρετούσε με περίσσια χαρά το πλήθος. Ο Ρουμαντζάς πήρε τον πατέρα μου από το χέρι και τον έβγαλε στο μπαλκόνι του Πράσινου Σαλονιού, να δει τους βασιλιάδες. Και τους είδε.

Όταν το βράδυ το έμαθε ο νόννος μου, κόντεψε να πάθει συγκοπή. Ο γιος του, το μοναχοπαίδι του, να είναι στα μπαλκόνια να χαιρετάει τους βασιλιάδες! Ο γιος τού κομμουνιστή! Έγινε φασαρία. Δεν γνωρίζω λεπτομέρειες αλλά από όσο θυμάμαι τον νόννο μου, ήταν ικανός να μην ξαναμίλησε ποτέ ξανά με τον φίλο του τον Ρουμαντζά.

Ο πατέρας μου πάντως, περιχαρής που είδε βασιλιάδες. Αληθινούς βασιλιάδες! Το γεγονός, στα μάτια ενός επαρχιώτη έφηβου, έμοιαζε το πιο σπουδαίο πράγμα στον κόσμο! Αργότερα, έμαθε κι αυτός. Δεν είχε ποτέ καμιά σπουδαία δράση πολιτική αλλά δεν είχε σημασία. Ο φάκελος του πατέρα του, ήταν αρκετός για να υπηρετήσει ο ίδιος κάμποσα χρόνια στο στρατό, επί Χούντας, σε Τάγμα Ανεπιθυμήτων.

Με τη νόννα μου και τον γιατρό Λαμπράκη, δεν γνωρίζω τι απέγινε. Δεν γνωρίζει ούτε ο πατέρας μου. Βλέπεις τότε, αυτές ήταν κουβέντες για "μεγάλους" κι έτσι έμεναν, για πάντα.

Θα ήθελα να είχε ζήσει λίγα παραπάνω χρόνια ο νόννος μου και να είχα την ευκαιρία να μου πει για το τότε. Μαθαίνω διάφορα από παλιούς συντρόφους του. Για τα παρατσούκλια του, για την απίστευτη σκληρότητά του. Σε εμένα υπήρξε πάντα πολύ γλυκός. Νομίζω πως μόνο σε εμένα υπήρξε τόσο γλυκός. Θα ήθελα να είχε ζήσει παραπάνω αλλά το άσθμα που κονόμησε από την καλοπέραση στην Εξορία, τον πέθανε νωρίς. Θα ήθελα να είχε ζήσει παραπάνω αλλά όχι τόσο ώστε να έβλεπε πολλά από αυτά που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια και ζούμε. Μεταξύ αυτών, και το "Μενού της Εξορίας".

Εκείνο που κρατώ περισσότερο στη μνήμη μου από αυτόν, είναι το ότι ένα βράδυ που ζήτησα στον ύπνο μου νερό, μου ζέστανε στο μπρίκι, μην το πιω παγωμένο και κρυώσω. Και, το δάκρυ του όταν ανακοινώθηκε στην τηλεόραση η Οικουμενική Κυβέρνηση, το 1989.

Στη φωτογραφία, ο πατέρας μου, νέος κι ωραίος.