Δευτέρα 28 Απριλίου 2008

Vanitas vanitatum!

Το ρόδο στην Τέχνη, συμβολίζει συνήθως τη ματαιοδοξία



Η απώλεια ενός αγαπημένου συγγενικού μου προσώπου, τις τελευταίες μέρες, μου έδωσε τροφή για μπόλικη παραφιλοσοφία, κατά την προσφιλή μου συνήθεια.



Πράγματα τετριμμένα, χιλιοειπωμένα με όλους τους τρόπους κι όλα τα μέσα. Τι καινούργιο να πω για το θάνατο; Μόνο να επαναλάβω μπορώ, τη διαπίστωση πως όσο κι αν νομίζει κανείς, πως είναι προετοιμασμένος ψυχολογικά για το "μοιραίο", είτε των συγγενών του είτε το προσωπικό του, έτοιμος κανείς πραγματικά δεν είναι. Επίσης, επειδή έχω χάσει νεαρά, αγαπημένα πρόσωπα, πίστευα ακόμα πως δεν μπορώ να κλάψω για την απώλεια ενός ανθρώπου που πεθαίνει πλήρης ημερών.



Κατά τη διάρκεια της κηδείας στάθηκα ξανά στο σημείο που ακούγονται από το στόμα του ιερέα αυτά τα λόγια: "πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα όσα ουχ υπάρχει μετά θάνατον ου παραμένει ο πλούτος ου συνοδεύει η δόξα επελθών γάρ ο θάνατος ταύτα πάντα εξηφάνισται". Για ώρα δεν άκουγα τίποτε άλλο γύρω μου. Τα λόγια είχαν κολλήσει μες στο κεφάλι μου. Μέσα από διάφορους συνειρμούς, που στο μυαλό γίνονται αστραπιαία αλλά θέλουν πολλές σελίδες για να μεταφερθούν γραπτώς και αναλυτικά, έφτασα στο συμπέρασμα πως και το κλάμα κι ο πόνος των θλιμμένων, είναι άλλη μια έκφραση του ανθρώπινου εγωισμού. Όπως ακριβώς, μπορεί κανείς να πει, είναι και η τάση του ανθρώπου να αφήσει απογόνους. Νοιώθει πως έτσι θα μείνει -τροποντεινά- αθάνατος.



Εγωισμός είναι και η όποια έκφραση να ξεχωρίσει κανείς από τη μάζα, μέσα από μεγαλεπήβολα σχέδια και δράσεις. Εγωισμός είναι και μια καρυδιά που φύτεψε κάποτε ο νόνος μου, για να τον θυμόμαστε όταν θα είχε πια πεθάνει. Εγωισμός και ματαιότητα, δίδυμα αδέρφια, με τόσο κοινές συνήθειες! Πάνω στο φόβο, στην ματαιοδοξία και τον εγωισμό, έχουν στηθεί από αρχαιοτάτων χρόνων, θρησκείες, πολιτισμοί κι αυτοκρατορίες. Πόσες προσπάθειες έχουν γίνει για να καταφέρει ο άνθρωπος να μείνει αθάνατος; Καμία δεν είχε αποτέλεσμα. Έτσι κάπως επινοήθηκε και η μετά θάνατον ζωή.



Κάποτε, μέσα στην αίθουσα με τις αυτοκρατορικές μούμιες, στο Μουσείο του Καΐρου, αναρωτηθήκαμε με τον σύντροφό μου αν τελικά οι Αιγύπτιοι τα κατάφεραν. Χάζευα τα "ζωντανά" ματοτσίνορα του Ραμσή του Β' και είπα όχι. Τι να το κάνεις το διατηρημένο στο χρόνο, άψυχο σώμα; Τι νόημα έχει η κατακόκκινη κόμη της Χατσεψούτ, μετά από χιλιάδες χρόνια, αν η ίδια δεν μπορεί να την χτενίσει;



Κι η παραδοχή όλων των παραπάνω, είναι παρηγορητική δε λέω, όμως, στην επόμενη συνάντηση με τον θάνατο, πάλι τον ίδιο πόνο θα νοιώσω και πάλι θα κλάψω για την απώλεια λες και ο θανόντας το έκαμε για να πονέσουν οι συγγενείς του! Γι' αυτό λέω ξανά, ματαιότης ματαιοτήτων...

6 σχόλια:

Γιώργος είπε...

δεν ξερω τι σιμβολιζει το ροδο στη τεχνη,ειλικρινα εδω κ χρονια ελαχιστα μ απασχολει η τεχνη,οσο κ αν προσπαθεις λογικα να εξηγησεις,μερικα στη τεχνη κ στη "ζωη¨"δεν ανηκουν στο λογικο,,,οκ οι αιγιπτιοι χτιζαν τονους τουβλα,αλλα ολοι οι ταφοι,ιδιοι ειναι,δεν εχει σημασια αν εγω πιστευω στη μετα ζωη κ σι οχι,ο πονος ιδιος ειναι,,,αν το δεις,οπος μαλον αν το δεις,η ψυχη ποναει,οχι το σωμα:)κ κει,,,σ αλους βοηθα η φιλοσοφια,(πρωσοπικα την εχω αφησει για τους φιλοσοφους)κ επειδη δεν ειμαι φιλοσοφος,αλλα ανθρωπος απλος κ ξυλο απελεκητο,κεεπ γουολκιν,οσο κ οπος μπορεις,κ σι ,κ γω:)

Ανώνυμος είπε...

" Αντί ν' αφήνεις τους ανθρώπους να πεθαίνουν και να φτιάχνεις άλλους, γιατί δεν κρατάς αυτούς που έχεις τώρα; "
Τζέην

Από το βιβλίο : "Γράμματα των παιδιών στο Θεό"

mareld είπε...

Ψυχούλι μου!

Νίκος Καζαντζάκης: από την "Ασκητική".

Ερχόμαστε από μιά σκοτεινή άβυσσο καταλήγουμε σε μιά σκοτεινή άβυσσο. το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Zωή.
Ευτύς ως γεννηθούμε αρχίζει κι η επιστροφή· ταυτόχρονα το ξεκΊνημα κι ο γυρισμος· καθε στιγμή πεθαίνουμε. Γι αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της ζωης είναι ο θάνατος.
ΜΑ κι ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η προσπάθεια νά δημιουργήσουμε, νά συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή· κάθε στιγμή γεννιούμαστε. Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν : Σκοπός της εφήμερης ζωης είναι η αθανασία. Στα πρόσκαιρα ζωντανά σώματα, τα δυό τούτα ρεματα παλεύουν: α) ο ανηφορος, προς τη σύνθεση, προς τη ζωή, προς την αθανασια
β ) ο κατήφορος, πρός την αποσύνθεση, πρός την ύλη, πρός το θάνατο.
Και τα δυό ρέματα πηγάζουν από τα έγκατα της αρχέγονης ουσίας.

Πιστεύω στον άνθρωπο και στο εδώ και τώρα!
Φιλιά!

.......marmarigi....... είπε...

ο θανατος μας αγγιζει οταν συμβαινει κοντας ,αλλα καθε μερα συμβαινουν τοσα ασχημα που θα επρεπε να ημαστε πολυ λυπημενοι , η ζωη ομως εχει την δυναμη να κοιταει μονο μπροστα ,αν θελει να επιβιώσει,να συνεχίσει.... καλα κουραγια

Unknown είπε...

@giorgos: Τζώρτζη, κάτω η φιλοσοφί, πάνω η παραφιλοσοφία! :-) Εσύ ο καλλιτέχνης, λες πως δεν ασχολείσαι με την τέχνη; Θα ήθελα να μου το εξηγήσεις αυτό, αν μπορείς! Ευχαριστώ!


@Χωραΐτης: Τα πιο απλά κι όμορφα πράγματα, τ' ακούς συνήθως από παιδία. Δεν νομίζω πως είναι τυχαίο! Γι' αυτό ίσως πρέπει να ακούμε πιο προσεκτικά τα πιτσιρίκια... :)



@mareld: Gracias mi cielo!
Λατρεύω τον Καζαντζάκη και η "Ασκητική" είναι από τα αγαπημένα μου, δικά του, έργα. Να 'σαι καλά ψυχή μου και να 'χεις πίστη!

Un beso muy grande


@κρασί και νερό στα όνειρά μας: Δεν υπάρχει άλλος τρόπος επιβίωσης, από το να κοιτάς μπροστά και να προχωράς. Όταν καμιά φορά σκέφτομαι πράγματα που συμβαίνουν στον κόσμο και με στεναχωρούν, τα θεωρώ όλα μάταια και μετανοιώνω ακόμα και που έφερα παιδί σε τούτο τον κόσμο. Αλλά... άμα αρχίσουμε και το βλέπουμε έτσι, θα σταματήσουμε να υπάρχουμε γιατί κανένας δεν θα τεκνοποιεί. Ίσως βέβαια να "μην χάνει η Βενετιά βελόνι" αλλά όλα τα ζωντανά απάνω στον πλανήτη, όλο και κάτι προσφέρουν. Ψάχνω να βρω τι προσφέρουμε εμείς οι άνθρωποι κι όλο αρνητικά βρίσκω. Κάπου θα υπάρχουν και τα θετικά, σίγουρα.

Πάντως, αισθάνομαι ήδη πολύ καλύτερα. Όσο περνάνε οι μέρες καταλαβαίνω πως για τον θανόντα ήταν λύτρωση κι αυτό είναι γιατρικό!

Γιώργος είπε...

den ksero re si dana,η τεχνη;προηγηται αυτο που ζεις-καθε μερα ενοω,θα σε βοηθαγε κανας πινακας στο πονο;στη χαρα παλι δεν χρειαζεται η τεχνη τι να την κανεις;προσοπικες γνωμες βεβαια αυτες μπορει να κανω κ λαθος αλλα ευτιχισμενος ανθρωπος προσπαθω να γινω κ σ αυτο πιστεψε με ελαχιστα με βοηθησε η τεχνη